Hoa
văn chủ yếu là hình cổ con chim gáy còn gọi là nơtớp
Hoa
văn thân con trăn
Hoa
văn mắt mèo
Hoa
văn hình con dao phát
Hoa
văn mặt con cọp
Ngoài ra là các trang trí hình chữ V đấu đầu vào hình tròn tạo
thành bông hoa và những túm len đỏ. Khi mặc người ta cuốn váy quanh người, phần
hoa văn nơi gấu váy và dải hoa vắn ngang thân váy để lộ ra ngoài.
Đây là loại váy cổ truyền của phụ nữ M’nông. Ngày nay. loại váy
này họ ít mặc. Tuy nhiên mỗi gia đình vẫn có1 – 2 bộ để mang theo khi chết.
-
Chuỗi đeo cổ (mai rban) của phụ nữ M’nông có nhiều loại khác nhau: loại dài,
loại ngắn, hạt to, hạt nhỏ với các màu: đỏ (brung), vàng (rơ mứt), xanh da trời
ựray),xanh đậm, xanh đen (oinh)… Vòng cổ không chỉ là vật trang sức mà còn là
vật kỉ niệm trong tình yêu đôi lứa hay kỉ vật trong các cuộc hiến sinh. Nhiều
chuỗi cườm đã được lưu truyền qua nhiều đời, nên rất có giá trị.
-
Vòng chân (coong dàng) là đồ trang sức không thể thiếu của người M’nông cũng
như một số tộc người khác ở Tây Nguyên như Ê Đê, Gia Rai hay Tà Ôi. Phụ nữ
thường dùng nhiều vòng tay, vòng chân, vòng cổ làm bằng đồng, còn vòng làm bằng
bạc hay nhôm rất ít và chỉ có ở những gia đình khá giả. Vòng làm bằng chất liệu
đồng lá uốn tròn, rỗng bên trong, hai đầu để hở. Khi đeo vào chân nếu nhỏ quá
thì họ bẻ lệch đi mới xỏ vào được. Mỗi người thường đeo mỗi bên chân 3 chiếc
vòng. Trên thân vòng được khắc chạm nhiều hoa văn chìm thể hiện:
Hình
mặt trời (mặt nar)’.
Hình
mặt trăng (ơ khe):
Hình
mặt con cọp (mộc ta la):
Hình
xương đầu người(tinhpúc)…
Theo quan niệm của người M’nông, vòng đeo chân không chỉ là đồ trang
sức mà còn là vật giúp tránh được đau ốm, rủi ro khi đi đường và bảo vệ được
tính mạng con người. Vì vậy trước đây, người nào, gia đinh nào càng có nhiều
vòng đồng càng thể hiện sự giàu có, vị thế cao của mình. Ngày nay họ không dùng
nữa, nó trở thành vật kỉ niệm của gia đình.
Đi kèm với bộ trang phục, người M’nông rất khéo đan lát để tạo nên
những đụng cụ mang tính thầm mỹ cao, phục vụ cuộc sống hàng ngày, trong đó phải
kể đến đến chiếc giỏ đựng kim chỉ…
-
Giỏ đựng kim chỉ: về hình thức được đan như chiếc gùi nhưng kích thước nhỏ hơn.
Giỏ đan bằng nan cây lồ ụ (ttgăr) vót nhẵn, nhuộm màu xanh, đỏ. Giỏ đan kiểu
lóng đôi, tạo hoa văn hình học và động vật như mặt con cọp (mộc ta lai những
đường viền song song. Miệng giỏ cuốn SOT mây, hai quai quấn mây như kiểu quai
gùi. Nếu phụ nữ nào mà được chồng, cha, người yêu tặng cho chiếc giò đựng kim
chỉ này, người ấy sẽ được khích lệ càng chăm chỉ hơn trong việc khâu vá tạo nên
những sàn phẩm đẹp cho mình và gia đình.
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
hoa văn dân tộc, trang
phuc dan toc
