Người Khmer dệt vải lụa trên khung dệt bằng gỗ thô sơ – dạng khung dệt
ngồi gần giống với khung dệt của người Thái, ở phía Bắc. Khung dệt được lắp đặt
cổ định tại nhà, có hệ thống go chỉ và dây treo khá phức tạp với hai bàn đạp
điều khiến hai lá go. Để dệt vải, họ kết hợp các thao tác rất nhịp nhàng, uyển
chuyển của đôi tay và đôi chân để bắt go, tạo hoa văn trang trí, luồn chỉ (hay
phóng thoi) và dập sợi dệt vải.
Với chiếc khung dệt cổ truyền, phụ nữ người Khmer ở tỉnh An Giang đã sản
xuất ra nhiều loại vải lụa dùng làm váy như các loại săm pốt, xà rông, làm khăn
krama – một loại khăn xưa kia được dệt bằng bông vải, có hoa văn ô vuông màu đỏ
hoặc màu xanh nước biển trên nền trắng và loại khăn đang dùng hiện nay được dệt
hoa văn ô vuông nhỏ màu đen trên nền trắng hoặc nến đỏ mà ta quen gọi là khăn
rằn. Khăn krama có nhiều chức năng sử dụng như để chòang tấm, quàng cổ, vắt
vai, trùm đầu, thắt lưng hoặc làm túi đựng, làm vòng nằm… nên được cả
người Kinh, người Hoa, người Chăm ưa chuộng. Ngoài ra họ còn dệt những tầm vải
thùng làm rèm trang trí như tấm rèm che trước bàn thờ Phật ở chánh điện.
Nhìn chung, vải lụa do người Khrner dệt có nhiều chủng loại, mẫu mã khác
nhau và chúng có tên gọi riêng căn cứ vào chức năng sử dụng, kỹ thuật dệt,
nhuộm màu và thể hiện hoa văn trang trí (ví dụ như xãm pốt có các tên gọi khác
nhau như xăm pot hol có hoa văn trang trí, xăm pốt phanôm được dệt trơn và có
nhuộm màu).
Kỹ thuật nhuộm màu
Trước đây, người Khmer thường dùng các loại màu thực vật từ quả hoặc vỏ
hoặc thân cây… để nhuộm vải lụa với các màu đen, đỏ, vàng, xanh… làm màu nền cơ
bản cho vải mặc truyền thống. Họ sử dụng quả mặc nưa để nhuộm màu đen, dùng
cánh kiến nhuộm màu đỏ, dùng vỏ cây b’huột để nhuộm màu vàng, dùng cây chàm để
nhuộm màu xanh… Họ đã sử dụng quả mặc nưa được trồng phổ biến ở Campuchia và
một ít ở vùng Bảy Núi đem giã nhỏ, ngâm nước thành màu đen để nhuộm vải lụa,
màu nhuộm không phai. Đây cũng là phương pháp của đồng bào Nam Bộ dùng để nhuộm
màu đen. Lụa nilon đã nhuộm thuốc nhuộm tổng hợp nhưng chưa có độ đen cao, được
ngâm bằng nước chiết từ quả mặc nưa (một số lần), phơi khô, sau đó ngâm vào bùn
Sông Mậu thì trên vải sẽ có màu đen đẹp, độ bền cao, lụa vẫn mềm mại và hút ấm
tốt.
Đọc thêm tại: http://trangphucdantocviet.blogspot.com/2015/06/ky-thuat-keo-to-dan-soi-cua-nguoi-khmer.html
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
trang phục các dân tộc
việt nam, trang
phuc dan toc
