Thanh đạp chân được làm bằng gỗ trắc hoặc các loại gỗ khác, dùng để tì
chân tạo độ căng cho khung cửi khi dệt.
Lông nhím dùng để tách sợi khi tạo hoa văn và vuốt sợi không bị xù lông,
tách các mối dây, dồn các mối thưa trên vải.
Sáp ong dùng để bôi vào thanh dập sợi, thanh dàn sợi và ống tách các lớp
sợi để tạo độ trơn cho dụng cụ trong quá trình dệt vải.
Kỹ thuật dệt và cách tạo hoa văn
Khi dệt vải trên khung khổ rộng, người dệt ngồi bệt xuống đất, hai chân
duỗi thẳng, bàn chân đạp vào thanh đạp chân, miếng đệm lưng nối giữa 2 đầu của
thanh căng được vòng ra phía sau lưng, tạo cho khung và các sợi vải thành một
mặt phẳng căng ở phía trước mặt người dệt.
Người dệt lao thoi luồn sợi qua lại giữa các lớp vải trên dưới dể tạo hoa
văn theo ý đồ đã định. Luồn xong một sợi người dệt lại lật thanh đảo sợi xuống,
dùng hai tay đập mạnh về phía bụng người dệt cốt để sợi ngang thít chặt vào sợi
dọc, Cứ như vậy sẽ được tạo dần dần. Để tạo mỗi mẫu hoa văn, người ta chỉ
cần nâng lên hạ xuống, thay đổi vị trí của lớp chí, tách các đường chỉ màu bằng
lông nhím …Trong quá trènh dệt, sáp ong luôn được bôi vào các bộ phận của khung
cửi để tạo độ trơn, đầu nhọn của lông nhím dùng-để dàn các chỗ đột đày quỉ-
hoặc thưa quá cho vải được đều.
Với phương pháp dệt vải như trên, chiều dài của tấm vải không thể kéo
dài theo ý thích của người dệt, nó chỉ dài khoảng 6m, nhưng khổ vải được mở rộng
(từ 80-100cm). Người dệt có thể tạo hoa văn trực tiếp trên tấm vải.
Thời gian dệt mỗi một sản phẩm tuỳ thuộc vào thời gian dệt, sức khoẻ của
từng người, phụ thuộc vào sự nhàn rỗi theo mùa vụ, họ có thể dệt tranh thủ vào
buổi tối hoặc dệt liên tục vào mùa mưa (khoáng tháng 6, tháng 7 – cao điểm của
mùa mưa). Nhìn chung năng suất dệt phụ thuộc vào bàn tay khéo léo và sự chăm
chỉ của từng người phụ nữ. Tuy nhiên, một người có tay nghề dệt khá, để hoàn
thành một chiếc váy hay một tấm choàng đơn phải mất 4 ngày liên tục, một tấm
choàng đôi phải mất 7 ngày. Riêng chiếc khố tuy khổ vải hẹp, nhưng hoa văn chạy
dọc thân khố, hai đuôi khố phải thực hiện kỹ thuật đan tết cài hoa văn đặc biệt
bằng tay, nên thời gian hoàn thành một chiếc khố phải mất tới 8 ngày.
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
váy dân tộc, trang
phục dân tộc
