Khổ vải vỏ cây có nhiều loại với kích cỡ khác nhau: có thể dài tới
3-3,5m, rộng 25-28cm; loại nhỏ và ngắn chỉ dài 1,5 – 2m, rộng 10- 15cm. Vải vỏ
cây để làm khố chỉ đơn thuần là một dải xơ vỏ cây đã đan khít những sợi ngang,
các mép đều để trơn tự nhiên không viền mép. Khố vỏ cây thường
dài từ l,5m đến 2m. Độ dài khố cũng là chiều dài khúc cây để lấy vỏ. Với mỗi
cây to có chu vi 50 -55cm sẽ cung cấp đủ xơ vỏ để làm nên 1 bộ áo, khố hay áo,
váy người lớn.
Một sải tay, đủ để che từ cổ xuống tới chân, chiều rộng bằng 2/3 chiều
dài. Để tạo được một tấm đắp có khổ khá rộng như vậy; người ta phải can nối các
tấm vải vỏ cây lại với nhau. Theo tập quán lâu đời của các tộc người sinh sống
ở Trường Sơn – Tây Nguyên, chăn không chỉ để đắp mà còn đc choàng quấn giữ ấm
cơ thể trong mùa lạnh, nhất là những khi rỗi rãi, khổng phải làm việc nặng
nhọc.
Như vậy, chúng ta thấy các sản phẩm trang phục (tấm đáp) có kích thước
lớn bằng vỏ cây của đồng bào các tộc người Môn – Khmer được khâu ghép từ các
tấm vải vỏ cây lại với nhau; còn các sản phẩm khác (khố, váy, áo) đều chỉ dùng
một tấm, sau đó mới “cắt may” tạo thành sản phẩm cần dùng.
Nếu như việc khai thác vỏ cây và tạo ra sợi hầu như là công việc của đàn
ông thì việc cắt may lại là công việc do phụ nữ đảm nhiệm. Qua nghiên cứu, khảo
sát thực tế, chúng tôi thấy kim và chỉ khâu vải vỏ cây còn rất thô sơ. Kim được
mài bằng xương hay vót bằng loại tre hay giang. Kim mài bằng xương đẹp hơn
nhưng giòn, còn kim vót bằng tre hay giang không chỉ cứng, dẻo mà còn khó gãy.
Kim thường dài khoảng 10-15cm giống cái dùi nhọn, trên đuôi kim được dát mỏng
để đưa chỉ vào cho dễ. Sau này, cùng với sự phát triển chung của xã hội,
đồng bào đã tự chế tạo loại kim bằng dây đồng, lấy từ dây đeo của đồ trang sức.
Tóm lại, một số tộc người nhóm ngôn ngữ Môn – Khmer cư trú ở Trường Sơn
– Tây Nguyên đã biết thu lượm những loại cây hoang dại trong thiên nhiên tạo
thành sợi, tấm xơ để khâu (dệt) nên vải vỏ cây để mặc. Mỗi loại cây, mỗi loai
dây rừng để làm vải tuỳ từng vùng mà có tên gọi khác nhau, sự phân bố của chúng
cũng rất khác nhau, tuỳ thuộc vào điều kiện môi trường, khí hậu, đất đai của
từng vùng.
Trang phục bằng vái vỏ cây của các tộc người thuộc ngữ hệ Môn – Khmer
đều rất đơn giản, không có trang trí hoa văn, chủ yếu là màu tự nhiên vốn có
của cây nguyên liệu.
Đọc thêm tại: http://trangphucdantocviet.blogspot.com/2015/06/cach-che-bien-vo-cay.html
Từ khóa tìm kiếm nhiều:
trang phục truyền thống
việt nam, trang
phục dân tộc
