Như trên đã nói, người Khơ Mú không có truyền thống dệt vải, một số gia
đình chỉ dệt được loại vải khổ nhỏ để làm khăn, túi. Y phục được cắt may bằng
vải mua của người Thái hoặc mua quần áo may sẵn về thêu, đính hoa văn để mặc.
Tuy vậy, trang phục của người Khơ Mú cũng có những đặc điểm riêng tộc người, và
từng địa phương.
Ở Việt Nam người Khơ Mú cư trú ở các tỉnh Sơn La, Lai Châu và miền Tây
Nghệ An. Trang phục của người Khơ Mú ở mỗi khu vực có nhiều điểm
khác nhau. Qua khảo sát trang phục ở một số điểm: Thuận Châu (Sơn La), Văn Chấn
(Yên Bái). Kỳ Sơn (Nghệ An) chúng tôi nhận thấy trang phục của phụ nữ và nam
giới người Khơ Mú có sự khác nhau giữa các vùng, Nó bị chi phối bởi điều kiện
cư trú và văn hoá tộc người của những tộc người sống đan xen kề cận nhiều hơn
là yếu tô lịch sử tộc người.
TRANG PHỤC NỮ NGƯỜI KHƠ MÚ
Trang phục thường ngày
Trang phục thường ngày của phụ nữ Khơ Mú vùng Tây Bắc
Bộ trang phục truyền thống của phụ nữ người Khơ Mú ở xã Noong Lay huyện
Thuận Châu tỉnh Sơn La gồm có: khăn đội đầu, áo ngắn, dây lưng, váy, xà cạp,
trùm cài đầu, bộ xà tích…
-
Khăn đội đầu (Itnr viểch) may bằng vải đen dài khoảng 1,8 – 2,0 m, rộng bằng
một khổ vải hẹp 30 cm. Loại vải này người Khơ Mú không tự dệt, họ mua của người
Thái. Trước dây, phụ nữ Khơ Mú chỉ đội khăn màu đen. Đó là loại khăn truyền
thống không trang trí hoa văn, hai đầu khăn để tua dài gần 20cm bằng chỉ nhuộm
màu. Khi trang điểm thì quấn khăn quanh đầu, ôm lấy búi tóc ngược ; một đầu
khăn thả sau gáy, buông quá vai, còn đầu kia giấu kín vào vành khăn. Khoảng 30
– 40 năm trở lại đây họ học cách làm khăn của người Thái và tự thêu khăn để
dùng. Chị em Khơ Mú mua các con chỉ màu để thêu hoa văn hình cây ở hai đầu
khăn, đáp thêm 4 miếng vải màu ở 4 góc khăn, đính trang trí các tua chỉ màu dài
30cm. Toàn bộ mảng trang trí này là kết quả của quá trình giao thoa văn hoá
giữa người Khơ Mú với người Thái. Vì vậy, loại khăn này cũng dược gọi là “piêu”
giống như cách gọi của người Thái. Tuy vậy, người Khơ Mú lại tạo cho mình một
phong cách riêng khi đội khăn. Có thể nói cách đội khăn piêu của người Khơ Mú khác
hoàn toàn với cách đội khăn piêu người Thái. Trước khi đội, chị em búi tóc gọn
trên đầu, dùng thêm độn tóc cho búi tóc đẹp. Khi đội, họ gấp khăn thành bốn
phần theo chiều dọc, một đầu khăn đặt sau gáy để tua rủ xuống lưng rồi quấn
khăn hai võng quanh đầu,hơi nhọn ở đỉnh đầu, sau đó giắt đầu khăn kia vào trong
phần đã quấn, đầu khăn thả rủ phía bên phải, che khuất tai.
Đọc thêm tại:
